شیخاص!
|
||
دنیای یک شیخ خاص |
به نام او که اختلاف زبان و رنگ آدمیان را نشانهء خود نامید. روم:22... میگن: الناسُ معادنُ کمعادن الذّهب و الفضة. مردم در حکم معدن هستند. هم گوناگونند و هم قیمتی. البته قیمتشون بالاپایین داره. بعضیا مثل طلا گرانترند و بعضیها در حکم نقرهاند؛ ولی بازم غنیمته. یعنی انسان هم باید در صدد کشف استعدادهای نهفتهء خودش باشه؛ هم باید از هر کسی به اندازهء خودش انتظار داشت. همه که نباید نابغه باشند... علی علیه السلام میفرماید: الناس کالشجر: شرابُه واحد و ثمرهُ مختلف. در باغ لاله روید و در شورهزار خس. لاله، زیباست؛ اما خس هم بیارزش نیست. میشه باهاش شومینه رو روشن کرد. ضمن اینکه بافت دنیا طوری است که همهء محسّنات در یک جا و یک فرد جمع نمیشه. گاهی طرف به قول علی علیه السلام در خطبهء 234: مادُّ القامه: قدبلنده، اما: قصیرُ الهمّه: کوتاههمّته... یا برعکس: قریبُالقعر: کوتولهس. امّا: بعیدُالسّبر (با سین): دوراندیش... یکی قدرت داره؛ دیگری ذکاوت داره. این به اون در... آن که آن داد به شاهان به گدایان این داد. حافظ... راهبر و مدیر جامعه اگه اینکاره باشه، باید از هر مهره در جای خودش استفاده کنه. کاستی هر کس رو با قوت دیگری جبران کند و یک مجتمع انسانی قوی و کارآمد ترتیب بده... چون واقعتیست که اغلب: کرمداران عالم را درم نیست. از اون ور: درمداران عالم را کرم نیست. سعدی میگه: خداوندان عالم را کرم نیست / کرمداران به دستاندر درم نیست. اما اگر کرم و درم، اقتصاد و علم، دین و قدرت با هم تلفیق بشه، گلستان میشه. هر جا در تاریخ این همافزایی رخ داده، شاهد اتفاق خوبی بودیم. در دههء 30 بازاریان خیّر قزوین «درمگذاری» کردند و برای یکی از سالکان نوپای حوزهء علمیهء این شهر که وضع خوبی نداشت و به نجف رفته بود، خانه و همسر جفت و جور کردند. و ایشون بعدا" از مجتهدین صاحبنام قزوین شد. تلفیق اقتصاد و علم.... یا دعوت صاحبمنصب نامدار صفوی از محقق کرکی که پاشو بیا ایران! و اختیاربخشی مطلق به او در همهء شئون، چقدر ثمربخش بود. اینم امتزاج قدرت و علم. نتیجهگیری: همه چیز را همگان دانند. محسّنات، یک جا متراکم نمیشه. مردم مثل دفینههای متنوع زمینی هستند؛ به قول پیامبر صلوات الله علیه: الناس معادنُ کمعادن الذهب و الفضّه. عرضم تمام!
به نام او که بیشریک است و بیشبیه. میگن: آهن رو باید آهن از کوره بیرون بیاره. یعنی دوست هر کس، همانند اوست؛ همچنانکه: دشمن هر چیز همتای وی است. کرم درخت از خودشه... دشمنان برای تخریب یک صنف، گاهی به هملباس آنها متوسل میشند؛ چون به رخنهگاههاشون آشناتره... رژیم سابق وقتی با موءسّس ساواک چپ افتاد، به یک عامل نفوذی ظاهرا" ساواکی، ماءموریت قتل تیمور بختیار رو داد. شغال خطّهء مازندران را / نگیرد جز سگ مازندرانی. آذریها میگن: از عهدهء آدم بیدین، فرد بیایمان برمیاد. بیدینین عهدهسندن، ایمانسوز گلر. وجه خطرناکبودن بدعت همینه که دیننماست. راحت با اصل اشتباه میشه... تیری که شکارچی برای شکار پرنده میسازه، حاوی پر همون پرنده است و زهی که در کمان بکار رفته، از رودهء حیوانی که قراره صید بشه، ساخته میشه. لذا عقاب بینوا وقتی تیر میخوره: گفتا ز که نالیم که از ماست که بر ماست! به قول حافظ: من از بیگانگان هرگز ننالم – چون دوست، دشمن است، شکایت کجا بریم؟ سعدی. لذا همپیشهها باید مواظب باشند که خواسته و ناخواسته برای خودیاشون پاپوش ندوزند. مصداق این جملهء آذری نباشند که: یــِر برک اولاندا، اُکوز اُکوزدن گورَر. زمین که سفت باشه، گاو اونو به گردن رفیقش میندازه. گاهی تخممرغهای مجاورنشین، توو حرکت همدیگرو میشکنند: شیشه نزدیکتر از سنگ ندارد خویشی / هر شکستی که به هر کس برسد از خویش است. یه همچین دوستی داشته باشی، بینیاز از دشمنی. در حالی که چاقو نباید دستهء خودشو ببره. بعضی بازاریا و شعرا متعصّبند و خوب هوای همدیگرو دارند. نظامی گنجوی از اوناس. وقتی داستان خسرو و شیرین رو نقل میکنه، نه که فردوسی قبلا" اونو به نظم کشیده، نظامی یه جاهایی کوتاه میاد. میگه: نگویم چون دگر گویندهای گفت. وقتی فردوسی زحمت کشیده و گفته، من برای چی مقابلش دکان باز کنم؟ بعد میگه: اگه من نرخشکنی کنم، به ضرر خودمه. یکی هم میاد جلوی من شاخ شونه میکشه: چو من نرخ کسان را بشکنم ساز / کسی نرخ مرا هم بشکند باز... لذا عبدالمطــلّب ناخرسنده که چرا ما از گرگ درس نمیگیریم؟ و انّ الذّئبَ یترُکُ لحمَ ذئبٍ. گرگ، گوشت گرگو نمیخوره. در حالی که: و یاءکلُ بعضُنا بعضا" عیانا... توی روز روشن انسانها همدیگرو میدرند. نتیجهگیری: همشغلها در معرض حسادت نسبت به یکدیگر یا کارشکنی برای هم هستند. دشمنم از این استفاده میکنه. باید هوای همدیگرو داشته باشند و روز مبادا به یاری هم بشتابند؛ چون: آهن رو آهن باید از کوره خارج کنه. عرضم تمام!
به نام خالق نور؛ آنکه از فرط ظهور، بیحضور مینماید! میگن: آفتاب آمد دلیل آفتاب! بعضی چیزها مثل روز روشنه! اثبات نمیخواد. وجودش، بهترین دلیل امکانشه. دلیل حقانیّت خورشید عالمتاب چیست؟ حضور پررنگ و گرمش. صغریکبریچینی برای چی؟ حالا هر امر مسلّمی رو به آفتاب تشبیه میکنند. در قاموس قرآن، برای اینکه بگن فلان امر روشنه، از تمثیل نطق استفاده شده؛ چون تکلّم آدمی از واضحاته. کی منکره که من الان دارم حرف میزنم؟ قرآن میگه: نگران رسیدن رزق نباشید! چون ضمانتشده و حتمی است؛ مثلَ ما انّکم تَنطقون. مثل گفتار خود شما مستغنی از اثباته. ذاریات:23. ولی خب تمثیل آفتاب معروفتره؛ خصوصا آفتاب وسط روز یا میانهء آسمان. عربها میگن: فلان مسئله: اظهرُ من الشمس فی اوسط السماست یا: کالشّمس فی رابعةالنهاره. خورشید وسط روز در اوج فروزشه و خودشو تمامقد به نمایش گذاشته. مگر اینکه طرف نابینا باشه منکر بشه: کور است آنکه میکند انکار آفتاب. تازه فرد اعمی هم دیوار حاشا برش کوتاهه؛ چون درسته قادر به رؤیت نیست ولی حرارت خورشیدو که با پوست و گوشتش حس میکنه. لذا حضرت فاطمه(س) در خطبهء فدکیّه خطاب به مردم در مسجد مدینه میفرماید: بلی قد تجلّی لکم کالشّمس الضّاحیةِ اَنّی ابنتـُهُ. مثل آفتاب درخشان برای شما روشنه که من دختر پیامبر هستم. چرا نمیخواید قبول کنید؟ البته انسان جهول، از سر ظلم و برتریجویی، امر یقینی رو هم منکر میشه: جحدوا بها و استیقنتها انفسُهم ظلما و علوا... نمل: 14. حتی گاهی میاد کار عجیبتری هم میکنه انسان: شمع روشن میکنه آفتابو ببینه! به خرد راه عشق میپویی؟ / به چراغ آفتاب میجویی؟ به قول شیخ محمود شبستری: زهی نادان که او خورشید تابان / به نور شمع جوید در بیابان... سیدالشهدا(ع) در دعای عرفه میگن خندهداره به مدد مخلوقی که در آفرینش به خدا محتاجه، بخوایم خدا را ثابت کنیم. به شتر بنگریم تا به وجود صانعش پی ببریم. غاشیه: 17. یعنی آیا ظهور شتر از خدا بیشتره که اون بخواد آشکارکنندهء خورشید حق باشه؟ بعد امام میفرماید: اصلا تو غایب نشدی که ظهورت اثبات بخواد: متی غِبتَ حتی تحتاجَ الی دلیلٍ یدلُّ علیک: غیبت نکردهای که شوم طالب حضور / پنهان نگشتهای که هویدا کنم تو را. جمعبندی: امور بدیهی اثبات نمیخواد. حق مثل نوره. الله نور السموات و الارض. نور:35. تاریک فرضکردنش غیرمنصفانه و نشانهء کوردلیه. با شمعروشنکردنش، خندهداره. به قول مولوی: آفتاب آمد دلیل آفتاب! عرضم تمام!
به نام او که همه از اوئیم و به سویش رجعت میکنیم: انا لله و انا الیه راجعون. بقره: 156.. میگن: هر کسی کو دور ماند از اصل خویش - باز جوید روزگار وصل خویش. یعنی هر انسانی حتی هر موجودی: ذرّهذرّه کاندر این ارض و سماست، ریشه و سرچشمهای داره که اگر از ازش دور بشه، باز دلش در هوای آن خواهد تپید و دیر یا زود فیلش یاد هندوستان میکنه. جزءها را رویها سوی کل است. کلٌّ الی ذاک الجمال یشیرُ... هر قدر هم رودها شعبهشعبه و قطعهقطعه بشن: تقطّعوا امرَهُم بینهم، همهش به دریا میریزه: کلٌ الینا راجعون. انبیا: 93... عربها میگن: کلًّ یجرُّ الی قصعتِه. هر کس به سمت کاسهء خودش کشیده میشه: گرم، گرمی را کشید و سرد، سرد... حتی میگن سارق و جانی به محل جرمش برمیگرده؛ با اینکه از احتیاط به دوره که در اون حوالی آفتابی بشه؛ ولی نه که: ناریان مر ناریان را جاذبند، یه دست پنهان ارجاعش میده به محلّ جنایت... میاد و گیر میفته... شرح چندجلدی معروفی که بر اشعار مولانا نوشته شده، اسمش «از دریا به دریا»ست، برگرفته از بیتی از همین شاعر: ما ز دریاییم و دریا میرویم مبداء و منتها رو مشخص کرده. از بالا به بالا. ان الی ربک الرجعی. علق:8. و اَنَّ ann الی ربّک المنتهی. نجم: 42. آنکه آورد مرا باز برد در وطنم... عربها میگن: الذّئبُ للضَّبُع... ذئب با ذال و همزه یعنی گرگ... ضَبُع با ضاد و عین یعنی کفتار... گرگ برای کفتاره. از نظر تلفظ هم میبینید با هم نزدیکند. لذا این مال اونه. مردار سگان را و سگان، مردار را. اسرارالتوحید.. هر چیزی طالب رفیق خودشه. نوریان مر نوریان را طالبند. مولای رومی... پرواز مشترک کبوتر با کبوتر، باز با باز... حتی پولها انگار بلدند کجا خرج بشند: ظاهرا آلمانیها میگن: پولی که از راه کلاهبرداری به دست بیاد، خرج کلاهِ سر کچل میشه. برکتی برای سارق نداره. میده به دوا و دکتر... یا طرف بیاذن شرع از راه تمتّعات جسمی پولی به جیب میزنه؛ اما در نهایت خرج اتینا میکنه؛ در بواسیر... بنابر این در دنیا خبرائیه... هر چیزی جنس مشابه خودشو همچو کاه و کهربا جذب میکنه. حتی اگر به ظاهر دلش در هوای مبداء نتپد، عجله نکن. به قول مولوی دیر یا زود: هر کسی کو دور ماند از اصل خویش / باز جوید روزگار وصل خویش. عرضم تمام!
دریافت فایل صوتی: از پرشینگیگ: اینجا / از مدیافایر: اینجا
به نام خدایی که جابرالمُنکسرین است؛ جبرانکننده شکستهدلان. از مناجاتالمعتصمین
میگن: ابروی تو گر راست بُدی کج بودی... بعضی چیزا کمالش نه در سلامت که در شکستگی است و راستیش نهفته در کجی!
انحنای ابرو از خطوط مستقیم، دلرباتره.
شیشه تا وقتی سالم باشه، لبههاش بیخطره. وقتی یه بدخواه سنگ میزنه، شیشه رو میشکنه، بدل به تکّههای متعددی با لبههای تیز و برنده میشه و بلای جان فرد بدخواه.
دل رو میگن وقتی میشکنه، قدر و قیمت پیدا میکنه. چه قیمتی بالاتر از اینکه خدا میاد پیشش؟... به جای اینکه این فرد در نزد خدا باشه: عندَ ملیکٍ مُقتدر (قمر:55) خدا میاد نزدش. در حدیث قدسی میخونیم: أنا عندَ المُنکسِرةِ قلوبُهم. منِ پیش دلهای شکستهام.
لذا شاعر باخبر از این داستان ابراز میکنه:
گفتی که به دلشکستگان نزدیکم - ما نیز دل شکسته داریم ای دوست. ابوسعید ابوالخیر.
حافظ شیرازی، دل شرحهشرحهشو کالای ارزنده معرّفی میکنه:
بکن معاملهای وین دل شکسته بخر - که با شکستگی ارزد به صدهزار درست. ناقصش گرونتر از سالمه. قالی کرمان هر چی بیشتر پا بخوره، قیمتیتر میشه.
بعضی وختا دشمنا گمان میکنند به دردمندان فشار بیارند، اونا سرکوب میشن. در حالی که انسانهای مقاوم و به خود و خدامتّکی، فشار موجب استقامت بیشترشون میشه.
میگن از میخ، این درسو بیاموز که هر چی بیشتر با پتک به سرش میزنن، بیشتر در چوب فرو میره و پایهش محکمتر میشه:
پایداری و استقامت میخ - سزد ار عبرت بشر گردد
بر سرش هر چه بیشتر کوبند - پافشاریش بیشتر گردد. ملکالشّعرای بهار
خود بنده از آیتالله حائری شیرازی در جبهه شنیدم در دی 65. مقطعی بود که ماشین جنگی ما به ظاهر دچار خلل شد. ایشون فرمود: از شکست نترسید؛ شما رو محکمتر میکنه. تعبیر میکرد:
یک گلولۀ برف وقتی توی برف غلتانده میشه و بزرگ میشه، به جایی میرسه که از وسط نصف میشه. راهش اینه که اول کار یک سنگ حتی کوچک، به عنوان هستۀ این گلولۀ برف درنظر گرفته بشه. دیگه هرچقدر هم بزرگ شد نمیشکنه... ایشان عنوان کرد:
ملت ایران هم قراره هستۀ مرکزی نهضتهای آزادیبخش جهان باشه. لذا باید مثل سنگ، سخت و محکم باشه و این نیاز داره به کوبیدهشدن... و مصیبتها و شکستها، شما رو میکوبه و محکم میکنه.
بسا شکست کزو کارها درست شود. همچنانکه چه بسیار کجیها که برتر از صافی است. به قول شیخ بهایی در کشکول: ابروی تو گر راست بُدی کج بودی. عرضم تمام!
![]() |